افتراق بزرگی بین منابع و صنعت کشور وجود دارد/ سیاست‌ها به رشد صنعت ضربه می‌زنند 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از شیراز، پارک علم و فناوری سازمانی است که به وسیله متخصصان حرفه‌ای اداره می‌شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت جامعه از طریق تشویق و ارتقاء فرهنگ نوآوری و افزایش توان رقابت در میان شرکت‌ها و مؤسساتی است که متکی بر علم و دانش در محیط پارک فعالیت می‌کنند. 

برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی با ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاه‌ها، مراکز پژوهش و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار، ایجاد و رشد شرکت‌های متکی بر نوآوری را از طریق مراکز رشد و فرایندهای زایشی تسهیل می‌کند.

پارک‌های علمی همچنین خدماتی با ارزش افزودهٔ بالا و فضاهای کاری و تأسیسات مناسب و کیفی به مؤسسات مستقر در پارک ارائه می‌کند.

و این بار شهرک آریا شیراز مقصد جدیدی برای مسئله گنج دانشگاه بود. به جلو ساختمان پارک علم و فن‌آوری که می‌رسیم نگهبان راه را برای ورود باز می‌کند.

با انگشت اشاره دفتر رئیس را در ساختمان سه طبقه دایره‌ای شکل طلایی رنگی بالای تپه، نشانه می‌گیرد به نظر می‌رسد حداقل باید از ۱۰۰ پله برای رسیدن به آنجا بالا رفت.

با فریدمر، رئیس پارک علم و فن آوری استان فارس قراری می‌گذاریم تا در رابطه با خدمات این مرکز به عنوان پلی بین دانشگاه و صنعت گفت‌وگو کنیم.

وضعیت ارتباط صنعت با دانشگاه را چطور می‌بینید؟

دانشگاه یک اسم عام است چرا که؛ با وجود دانشگاه‌های مختلف از جمله دولتی، آزاد، پیام نور، علمی کاربردی و غیر انتفاعی، ساز و کار آنها، نحوه پذیرش دانشجو و سطح علمی شان با هم متفاوت است.

از طرفی هم گستره بزرگ صنعت، از صد در صد صادراتی مثل فرش دستباف، تا کاملا وارداتی مثل هواپیمایی  را در بر می‌گیرد.

راز موفقیت در صنعت؛ عدم دنباله روی از کشورهای غربی

آنچه که باعث رهایی صنعت از وابستگی به کشورهای خارجی و ایجاد استقلال و خلاقیت در این زمینه می‌شود، پیمودن راه‌های جدید در مسیر رشد صنعت، به دور از دنباله روی از روش‌های سایر کشورها است.

در این راستا وجود پارک‌های علم و فن‌آوری در همه استان‌ها و شرکت‌های دانش بنیان به تجاری سازی محصول کمک می‌کنند.

روند پارک های علم و فن آوری

انتخاب ایده‌های خلاق و تجاری ساز از بین هزاران ایده و پذیرش آن‌ها به عنوان شرکت‌های دانش بنیان نو پا و قرار گرفتن به مدت سه سال در مراکز رشد، روند کار پارک‌های علم و فن‌آوری است.

وظیفه مرکز رشد؛ پرداخت وام‌های ۳۰ تا ۵۰ میلیونی به صاحبان ایده و تبدیل یک طرح به نمونه اولیه در مدت زمان سه تا پنج سال، همراه با انواع آموزش‌های ثبت مالکیت فکری، صنعتی و ارتباطی تا رسیدن به یک تولید ملموس است.

سرمایه‌گذار یکی از عوامل مهم تجاری سازی محصول 

پارک علم و فن‌آوری برای تجاری سازی محصول، با اتاق بازرگانی و صنعت ارتباط‌هایی را جهت یافتن سرمای‌ گذار برقرار می‌کند.

سرمایه‌گذاران علاقمند با شرکت در جلسه بورس ایده در اتاق بازرگانی، پشتیبانی مالی آن نمونه ایده را به عهده می‌گیرند که ۷۰ درصد سرمایه‌گذار و ۳۰ درصد صاحب ایده سهم می‌برد. 

به این نوع سرمایه‌گذاری‌ها، خطر پذیر می‌گویند چرا که؛ عدم فروش محصول، وجود نمونه‌های مشابه چینی و ارزان قیمت در بازار، تهدیدهایی در مسیر این نوع سرمایه‌گذاری است.

با همکاری صاحب‌ ایده و سرمایه‌گذار، تولید انبوه یک شرکت دانش بنیان آغاز می‌شود و اگر پس از مدتی صاحب ایده قصد تولید بیشتری را داشته باشد؛ به شهرک‌های صنعتی ورود پیدا می‌کند‌ و این نقطه اتصال بین فارغ التحصیلان مبتکر دانشگاه و صنعت است و در نهایت دانشگاهیان تبدیل به صنعتگران بزرگ برای خدمت به اقتصاد کشور می‌شوند.

نمونه‌هایی از طرح‌های تجاری سازی شده را بیان کنید؟ 

سه مرکز رشد؛ کشاورزی و صنایع غذایی، نفت و گاز و جامع که شامل بقیه رشته‌ها است وجود دارد و دو مرکز رشد فناوری اطلاعات و اقماری  در شهرستان ها در حال راه اندازی است.

هم سو نبودن سیاست‌های کلان تجاری با صنعت، از چالش‌های موجود در مسیر مراکز رشد است؛ مثلا مبتکران مرکز رشد نفت و گاز، یک شیر سر چاه نفت را برای فروش تولید کرده‌اند؛ اما به دلیل آزاد بودن واردات، یک تاجر ۱۰ هزار تا از همین محصول را که در خارج از کشور با تکنولوژی پیشرفته، و قیمت ارزان‌تر تولید شده را خریداری و به شرکت نفت ارائه می‌دهد.

برای سرپا ماندن این صنعت نوپا، باید هماهنگی در قسمت واردات و حمایت‌های لازم از صنعت و مصرف کننده صورت بگیرد.

چالش دیگر؛ وجود تعداد زیاد افراد توانمند و صاحب ایده در دانشگاه است که راه ورود به صنعت را نمی‌دانند، بنابراین باید تعامل تنگاتنگی بین پارک علم و فن آوری و دانشگاه ایجاد شود.

آیا در دانشگاه‌ها دفتر پارک علم و فن‌آوری وجود دارد؟

پارک‌های علم و فن‌آوری زاییده دانشگاه هستند بنابراین؛ پارک‌های موفق‌تر، در دانشگاه یا نزدیک به آن بودند چرا که؛ با تعامل‌های خوب این دو مرکز، ایده یک دانشجوی خلاق، تنها به صورت یک پایان نامه در رساله استاد خاک نمی‌خورد.

باید استادان و دانشجویان از وجود پارک‌های علم و فن‌آوری با خبر باشند و با ورود به این مکان، ایده رساله خود را، با تاسیس یک شرکت دانش بنیان به محصول تبدیل کنند.

پارک علم و فن آوری رقیب دانشگاه نیست

به علت اینکه دانشگاه قبلا پارک را رقیب خود می‌دانست، چنین دفتری در دانشگاه‌ها نداریم اما؛ هم اکنون با ایجاد رابطه بهتر مخصوصا با دانشگاه‌های شیراز، صنعتی و آزاد، ساز و کارهای همکاری متقابل فراهم شده است.

یک اعتمادسازی و تعامل بلند مدت دو طرفه نیاز است تا هم پارک علم و فن آوری با آوردن استادان به سمت صنعت و تجارت، آن‌ها را از فضای تدریس دور نکند و هم دانشگاه با قول دادن ایده‌های خلاق، خیال پارک علم و فن آوری را راحت کند.

در همین راستا با برگزاری تورهایی برای آشنایی و بازدید اساتید از شرکت‌های دانش بنیان پارک علم و فن آوری، زمینه همکاری بیشتر با دانشگاه ایجاد شده است.

پارک علم و فن آوری مکانی مناسب برای دانشجویان خلاق

برای اینکه دانشجویان باهوش و خلاق وقتشان برای دوندگی‌های ثبت اختراع و تهیه وام نگذارند، پارک علم و فن آوری یک دفتر ثبت مالکیت فکری و صندوق پژوهش و فن آوری برای تهیه وام ایجاد کرده که ۴۸ درصد بودجه این صندوق دولتی و ۵۲ درصد آن را شرکت‌ها تامین می‌کنند؛ اما این صندوق فقط دو میلیارد تومان بودجه دارد.

صندوق نوآوری و شکوفایی تهران توان پرداخت وام تا هزار میلیارد هم دارد؛ بنابراین پارک کارگزار آنجا شده است و شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند برای انجام پروژه‌شان از این صندوق وام‌های کلان بگیرند.

نکته فعال کننده پارک علم و فن آوری، سفارش گرفتن از بخش صنعت، معدن و دفاع است، حتی در پارک علم و فن آوری مشهد، شرکت دانش‌بنیان زیارتی با حضور دانشجویان علوم انسانی و تعدادی طلبه، برای گسترش صنعت گردشگری زیارتی برنامه ریزی می‌کنند.

صنایع دستی به دلیل سنتی بودن از مسیر رشدشان عقب افتاده‌اند با صنعتی‌تر شدن مسیر موفقیت‌شان سریع‌تر خواهد شد.

با گذشت یک دهه از تاسیس پارک های علم و فن آوری؛ حمایت از ارتباط‌های بین پارک با دانشگاه و صنعت، خواسته مقام معظم رهبری، مبنی بر اقتصاد مقاومتی متکی بر شرکت‌های دانش بنیان را محقق می‌کند.

چه چالش‌هایی باید در صنعت و دانشگاه حل شوند تا روند این تعامل به سمت اقتصاد مقاومتی برود؟

متکی نبودن صنایع کشور به مواد اولیه یک از چالش‌های مهم این عرصه است مثلا ایران با داشتن مقام دوم در تولید گچ و آهک از محصولات این مواد استفاده نمی‌کند.